فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش در تاریخ
سال سوم شماره 10 (بهار 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/02/24
- تعداد عناوین: 7
-
صفحه 1
-
صفحه 11امام باقر (ع) پس از پدرش امام سجاد (ع) بین سالهای (114-95هجری) امامت شیعیان را به عهده داشتند. اوضاع سیاسی جامعه به گونه ای بود که امام سیاست تقیه را اتخاذ کردند و مبارزه فرهنگی و علمی را به اقدامات سیاسی ترجیح دادند. به لحاظ فرهنگی جامعه ای که امام با آن مواجه بود درگیر جریانات فکری متناقض و فرقه های متفاوتی همچون خوارج، موجئه، معتزله و از طرفی رسوخ و نشر اسرائیلیات بوده است. این عوامل موجب شد امام مواضع مدبرانه و صحیحی در برابر این جریانات فکری اتخاذ کند و پاسخگوی سوالات و شبهات مردم باشد. این مقاله پس از معرفی مختصر زندگی نامه امام باقر (ع) به دنبال پاسخ به این سوال است که جامعه آنروز به لحاظ فرهنگی در چه اوضاعی بوده است؟ و به برخی راهکارهای امام باقر(ع) دراعتلای فرهنگی جامعه می پردازد.
کلیدواژگان: امام باقر(ع)، اوضاع فرهنگی، بنی امیه، شیعه -
صفحه 39لشکرکشی نادر به هند در پی عدم همکاری دولت آن کشور در باب حل مساله افغان ها، اگرچه برای شخص نادر شهرت و ثروت بسیاری به همراه آورد؛ اما تاثیرات بسیار زیانبار و دنباله داری برای شبه قاره هند و بعدها برای ایران در پی داشت.
این دوره از معدود زمان هایی بود که روابط مسالمت آمیز و دوستانه میان دولت های ایران و هند به تخاصم و جنگ منجر شد، در نتیجه این جنگ و سیاست غارتگرانه به کار گرفته شده در طی آن پوشالی بودن اقتدار، بی کفایتی و عدم تسلط مغولان حاکم بر هند کاملا آشکار شد و اندک زمانی بعد از آن با افتادن شبه جزیره به دست استعمار انگلستان، برای مدت های مدیدی روابط هندوستان با ایران تابع سیاست فاتحان جدید شد. در این پژوهش تلاش خواهد شد به روش توصیفی-تحلیلی علل این جنگ و پیامدهای آن بر سرنوشت دو کشور در طی سال های ظهور نادر (1142قمری) تا وفات وی (1160 قمری) مورد بررسی قرار گیرد.
کلیدواژگان: دهلی، محمدشاه، معاهده شالیمار، نادر، واقعه شاه جهان آباد -
صفحه 67زبان و ادبیات پارسی با وجود لهجه های گوناگون از آغاز تا ورود اعراب دچار تحولات بسیاری شد، باوجود این، ایرانیان هیچگاه زبان رسمی خود را فراموش نکرده و حتی در برخی اوقات زبان ملل مغلوب را نیز تحت تاثیر خود قرار دادند. می توان ادبیات ایران را در سه قرن نخستین هجری به سه دسته تقسیم کرد؛ ادبیات عربی، ادبیات پهلوی وادبیات دری. ادبیات دری زبان ادبی، رسمی و سیاسی ایران در دوره اسلامی است. این زبان، تکامل یافته زبان پهلوی شمالی یا پهلوی اشکانی است، و زبان مذکور بر اثر گذشت زمان وآمیزش با زبان عربی تحول یافت. با این وجود در قرون سوم و چهارم هجری، ترویج زبان پارسی و تعقیب فکر استقلال ادبی ایرانیان از دوره سامانیان را می توان ابتدای ترقی ادب فارسی در ادوار ادبی روزگار کنونی دانست. لذا نوشتاری که از نظر خواهد گذشت، متنی است آماده شده در رابطه با تحولات زبان پارسی در قرون اولیه اسلامی. این پژوهش بر آن است؛ تا با بهره گیری از منابع، نخست تحول خط و زبان پارسی را از آغاز تا قرون اولی هاسلامی، آمیزش زبان عربی و پارسی در سه قرن اولیه هجری، سپس ترقی ادب پارسی و رنسانس ایرانی در قرون ذکر شده را مورد مطالعه قرار دهد. اما هدف اصلی این مقاله پاسخ به این سئوال می باشد؛ خط و زبان فارسی در قرون نخستین اسلامی دچار چه تحولاتی شد؟
کلیدواژگان: ادبیات دری، زبان پهلوی، زبان عربی، نهضت ترجمه، رنسانس ایرانی -
صفحه 87یکی از مسائلی که در سال های اخیر، برجستگی چشمگیری یافته، نقش عمده و پر رنگ زنان در ایران است. امروزه زنان ایرانی در عرصه های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور نقش عمده ای را بر عهده گرفته اند. در این میان، یکی از مهم ترین عواملی که زمینه ساز چنین پیشرفتی برای زنان در جامعه به شمار می رود، تحصیلات و امکانات آموزشی است. در گذشته، زنان ایرانی به سبب مشکلات و محدودیت های بسیار از چنین امکاناتی برخوردار نبودند و بالطبع نقش بسیار کمرنگی در امور گوناگون جامعه ایفا می کردند که دلیل آن را بی شک باید در عدم تقسیم عادلانه امکانات آموزشی میان زنان و مردان دانست. شاید بتوان، نخستین اقدام گسترده و بنیادی در راستای بهبود این شرایط برای زنان را در دوره قاجار جستجو کرد. در این دوره، مردمان و به ویژه زنان بسیاری، برای دست یابی به جایگاه و نقشی مطلوب برای زنان به عنوان افرادی مفید و خدمت رسان به جامعه تلاش فراوان کرده اند و از آنجایی که تحصیلات و سواد آموزی یکی از شروط لازم برای تحقق این نکته محسوب می شود، آموزش و پرورش زنان و دختران ایرانی را در مرکز توجه خود قرار دارند. از جمله این زنان اندیشمند و مبارزی که در راه برقراری حقوق زنان در جامعه قدم های مهمی برداشت، بی بی خانم استرآبادی است. او پیش و پس از نقلاب مشروطه سهم عمده ای در توزیع عادلانه امکانات آموزشی، میان زنان و مردان ایفا کرد که همین مسئله زمینه موقعیت های گسترده تری برای زنان را فراهم آورد. در زیر می کوشیم تا به ارائه چشم اندازی کلی از پیشینه و جایگاه زنان در ایران با تاکید بر آموزش و پرورش بپردازیم و سپس نقش و اهمیت عوامل موثر در این فرایند را مورد بررسی قرار دهیم.
کلیدواژگان: آموزش و پرورش، زنان، قاجار، بی بی خانم استرآبادی -
صفحه 107حوزه خلیج فارس و مراکز تجاری آن از دیر باز تاکنون نقش اساسی خود را به عنوان منطقه مهم تبادلات اقتصادی در شرق، بویژه حوزه اقیانوس هند به خوبی ایفا کرده است. از این میان جزیره هرموز به لحاظ مجاورت با راه های بزرگ بازرگانی دنیای قدیم، همچون ادویه و ابریشم و قرار گرفتن در مسیر اقیانوس هند از اهمیت تجاری، بازرگانی و استراتژیکی ویژه ای برخوردار بود. روند حوادث تاریخی نشان میدهد که طی قرون هشتم و نهم هجری جزیره هرموز تبدیل به کانون اصلی مبادلات دریایی شد و جای گزین سیراف و کیش گردید. این مهم در سایه سیاست های متعادل و واقع گرایانه ملوک هرمز در تامین امنیت تجاری در مناطق تحت نفوذ و اهمیت بخشیدن به تجارت دریایی و درآمدهای حاصل ازآن تحقق پیدا کرد.از طرف دیگر ملوک هرمز با بهره گیری از موقعیت گذرگاهی آبادی های تحت اداره خود، در دو بخش ساحل و دریا، با ایجاد ارتباط محلی با همسایگان خود از بیشترین بهره های اقتصادی برخوردار شدند وتوانستند طی قرون هشتم و نهم هجری به عنوان بزرگترین قدرت دریایی خلیج فارس، نقش عمده ای در تبادلات اقتصادی هرموز و حوزه اقیانوس هند ایفا کنند.
کلیدواژگان: اقیانوس هند، خلیج فارس، هرموز، تجارت دریایی، ملوک هرموز -
صفحه 127رستاخیز شیعه در میان شیعیان خلیج فارس نوعی اعتراض به محرومیت هایی بود که در طول تاریخ همواره بر آنان تحمیل شده بود. در جامعه کویت نیز عقاید سیاسی موجود در میان شیعیان طیفی را در بر می گیرد که از نگرش های چپ گرا، لیبرال، سکولار تا ایدئولوژی محافظه کار اسلام گرا امتداد دارد.و علیرغم این تنوع گرایش ها، شیعیان کویت از طیف های مختلف با ایجاد گروه ها و تشکل هایی، به دنبال احقاق حقوق از دست رفته خود بوده و با این که شیعیان بیش از 30 درصد از جمعیت کویت را تشکیل می دهند ولی تا چند سال گذشته حق دخالت در امور سیاسی واجتماعی کویت را نداشتند. اما سرانجام با پافشاری و ایجاد تشکیلاتی منظم برای پیگیری خواسته های خود، سرانجام توانستند در مسائل سیاسی و اجتماعی کویت نقشی هرچند کمرنگ ولی امیدوار کننده داشته باشند البته باید اذعان داشت که ایدئولوژی مذهبی شیعی در کویت از انقلاب اسلامی ایران متاثر بوده است. بر این اساس هدف اصلی این مقاله واکاوی جایگاه شیعیان در تحولات سیاسی کویت می باشد در ضمن روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای است.
کلیدواژگان: کویت، شیعیان، تحولات سیاسی، انقلاب اسلامی ایران
-
Page 11Imam Baqir (peace be upon him)was responsible to imamate to the Shias after Imam Sajjad (peace be upon him) between (114-95 AH). the political condition was such that Imam adopted dissimulation policy and prefered cultural and scientific struggle rather than political activities. Culturally Imam engaged with the community that involve conflicting thoughts and different sects, Such as Khavareje, Mouje, Mutazilite and in the other hand penetration and development of Israelites. These factors cause imam to adopt true and prudent attitudes against these thought currents and respond to questions and ambiguities of people.After brief introduction of Imam Baqir (peace be upon him), this article tries to answer the following question: how was the condition of community in those days culturally? And presented some guidelines of Imam Baqir(peace be upon him) to promote community culturally.Keywords: Imam Baqir (peace be upon him), cultural conditions, Umayyad, Shia
-
Page 39Nader campaign in the wake of India’s cooperation in solving Afghan governments, although for Nader someone to bring a lot of fame and fortune, but the subcontinent has serious impact later detrimental and the wake of Iran bring.It was one of the few times that violent peaceful and friendly relations between Iran and the Indian state of conflict and war led, As a result of this war and during the predatory policy applied to, lack of authority in competence and lack of control of the Moghul over India was evident, Then after a while the peninsular was colonized by England for a long time India’s relations with Iran's long been the policy of the new conquerors. This research seeks to clarify the causes of the war and its impact on the fate of the two countries during the emergence Nader (1142 AH) to his death (1160 AH) to be.Keywords: Dahlia, Mohammad Shah, Shalimar Treaty, Nader, Shah Jahan Abad incident
-
Page 67Persian language and literature with different types of accents and communicating way faced with many change and challenges from Arab's entrance, with this fact Iranian were never forget their own official language even though sometimes they can make firm effects on the language of winner nations. We can divide Persian literature in first three Hijri centuries into three main parts: Arabic literature, Pahlavi literature and Dari literature. Dari literature: Dari is the political official and literature language in Islamic age. This language is developed version of north Pahlavi or Parthian Pahlavi. Language, with time mixing talked language Whit this reality in third and force Hijri centuries, Parsi languages development is in other of following literature Iranian independences approach from Samanian age.We can imagine that time as the start point of Parsi literature increasing level. the present text describes changing time line of Parsi language in first Islamic centuries present research wants to express and study the results of mixing Parsi and Arabic language in first three Hijri centuries after increasing Parsi level with utilizing revolving sources of Parsi language and writing alphabets in early Islamic age.Keywords: Dary literature, Pahlavi language, Arabic language, translation movement, Iranian renaissance
-
Page 87One of the problems in recent years is the major and important role of Iranian women. Today, Iranian women have assumed major roles in the diffrent fields such as political, cultural, social and economic. One of the important factors that being considered about advancement of women in society is education and training facilities. In the past, Iranian women due to very limitations haven’t such facilities and naturally played very little role in various matters, that the reason is equitable distribution of educational opportunities between men and women. Perhaps, the first and fundamental act to improve the conditions for women is in qajar period. In this period, people and especially many women have many attempts to achieve the desired role and position of women as a useful people for society. Since the education and literacy is one of the necessary conditions to accomplish this point, the focus was in education of Iranian women and girls. Miss Astarabadi is one of the warrior women that take big steps in the establishment women’s rights. She played an important role in the equitable distribution of educational opportunities between men and women before and after Constitutional revolution. This topic provided wider opportunities for women. In below, we try to express the overall outlook about background and status of women in Iran with emphasis on education and then examine important factors in this process.Keywords: Education, Women, Qajar, Miss Astarabadi
-
Page 107The district of Persian Gulf and its commercial centers have played their lasting role in economic exchanges of the East, especially of the Indian Ocean distinct. Hormuz Island gained an economic, commercial and strategic importance for the sake of its geographical position and being in the ways of famous and historical roads that are known as the Silk way and the spice way. The historical incidents of the Hormuz Island show that it became the center of economic and commercial exchanges during the eight and nine century and was replaced Kish and Siraf. This matter occurred by the help and policies of the kings of Hormuz (Moluke Hormuz) in providing security and their care of maritime trade. They made the most benefit of Hormuz position and gained a mighty power that could have had a great role in the economic events of the area. In this paper the economic role of Hormuz in the Persian Gulf and Indian Ocean district would be discussed.Keywords: Indian Ocean, Persian Gulf, Hormuz, maritime trade, Moluke Hormuz
-
Page 127The uprising which occurred among the Shia’s of Persian Gulf was a protest against the deprivations which have been imposed on them historically. Political opinion among the Shia community in Kuwait constitutes a range of attitudes including the Leftists, Liberals, Seculars, and Conservative Islamists. Despite this diversity, Kuwaiti Shiites have gathered together and have made groups and organizations in search of their lost rights. Despite the fact that Shias constitutes more than 30 percent of Kuwait's population, they did not have the right to interfere in political and social affairs of the country until a few years ago. But eventually, with persistence and having regular structures following their demands, they succeeded in having a role in social and political issues of Kuwait, although this role was a weak one, but it was promising. It should be noted that the religious ideology of Kuwait's Shias has been affected by Islamic Republic of Iran. Accordingly, the main objective of this study is to investigate the role of Shias in political changes in kuwait. The method of the study is analytical and it is based on library recourses.Keywords: Kuwait, Shiite, Political developments, Iran's Islamic Revolution
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.